Βχούτεμας
Τα, κατά λέξη, Ανώτερα Κρατικά Τεχνικά-Καλλιτεχνικά Εργαστήρια, που ίδρυσε η σοβιετική κυβέρνηση στη Μόσχα (1920), την Πετρούπολη (1921) και το Βιτέμπσκ (1921). Τα Βχούτεμας ήταν αυτόνομα στη λειτουργία τους και εξελίχτηκαν σύντομα σε σημαντικά, αρκετά ανοιχτά, πειραματικά και πρωτοποριακά κέντρα διδασκαλίας, θεωρητικών αναζητήσεων και προβληματισμών (Κονστρουκτιβισμός, Μάλεβιτς, Καντίνσκι, Πέβσνερ, Τάτλιν). Τα Βχούτεμας της Μόσχας ειδικότερα, αποτελούσαν στην ουσία μετονομασία του παλιού Ινστιτούτου Ζωγραφικής , Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής και χρηματοδοτούνταν όχι άμεσα από το κράτος αλλά από τα ημιαυτόνομα συνδικάτα. Άλλοι θεσμοί που ενίσχυαν τις πειραματικές τάσεις στην τέχνη ήταν: το Ίνχουκ (Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας), που ιδρύθηκε στη Μόσχα το 1920 και είχε, αρχικά, επικεφαλής τον Καντίνσκι, τα Σβόμας (Ελεύθερα Εργαστήρια) στην Πετρούπολη, που για ένα μικρό διάστημα υποκατέστησαν την Ακαδημία Καλών Τεχνών (επαναλειτούργησε το 1920) και το κίνημα Προλεκούλτ (Προλεταριακή Κουλτούρα). Με τη δημιουργία του AkhRR (Ένωση Καλλιτεχνών της Επαναστατικής Ρωσίας), το 1922, η ανοχή, και περισσότερο μάλλον η υποστήριξη, προς τις κάθε είδους πρωτοπορίες υποχώρησε. Η έκκληση των συσπειρωμένων γύρω από το περιοδικό LEF (Αριστερό Μέτωπο Τέχνης) κονστρουκτιβιστών για αντι-τέχνη οδήγησε στη στροφή της πρωτοπορίας προς το βιομηχανικό σχέδιο (περ. 1922-4).